Lastik İş Genel Başkanı Sarı: Benzeri olmayan başarılı bir sözleşmeye imza attık

Yıllık yüzde 85’i bulan zam aldılar 

Lastik-İş Sendikası son dönemlerdeki en iyi sözleşmelerden birine imza attı. Yıllık ücret artışı yüzde 85’i bulacak. Ancak bu sözleşme süreci hiç de kolay geçmedi. Lastik-İş Sendikası toplu iş sözleşmesi süreci boyunca kararlı ve stratejik bir süreç yönetimi uyguladı. Haklardan taviz verilmediği gibi alım gücü de yükseldi. Lastik İşçisinin yıllık ücret artışı yüzde 85’i bulacak.  Arabulucuya gitmeden yedinci oturumda masada bitirilen TİS ile ilgili Lastik-İş Sendikası Genel Başkanı Alaaddin Sarı sorularımızı cevapladı. Zorlu sürecin tüm detaylarını söyleşimizde bulacaksınız. 

ÖNEMLİ ETKİLERİ VAR

Türkiye’de genel olarak toplu sözleşme ortamını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Türkiye toplu sözleşmeler açısından her dönemde büyük zorluklar ve değişkenlikler gösteren bir ülke olmuştur. Gerçekten de ülkemizde belirli ilkeler çerçevesinde hareket ederek toplu iş sözleşmeleri bağıtlamak özel bir çaba ve özen gerektiriyor. Lastik işkolu için de bu durum geçerlidir. Goodyear, Pirelli, Prometeon ve Brisa’yı kapsayan toplu iş sözleşmeleri onlarca yıldır bölgemizde önemli etkiler yaratıyor ve dikkatle izleniyor. Kocaeli’de ise tarihsel geçmişi daha da derinlere dayanıyor.

SORUMLULUĞUMUZ BÜYÜK

Toplu sözleşme dönemleri sendikacılar için büyük sorumluluk demek aynı zamanda. Çalışanlarıyla, emeklileriyle, aile ve akrabalarıyla yüzbinlerce insanın hayatını etkileyen bir toplu iş sözleşmesi sürecinden bahsediyoruz. Dolayısıyla sorumluluğumuz büyük oluyor. Bir yandan üyelerimizin hak ve çıkarlarını en iyi şekilde korurken, öte yandan işlerinin devamı ve iş güvencesinin sağlanması da sendikamız için temel amaçlardan birisini oluşturuyor. Bu bilinçle onlarca yıldır sendikal faaliyetimizi ve lastik toplu iş sözleşmesi sürecini en iyi şekilde gerçekleştirmeye çalışıyoruz.

HAKLARIMIZI KORUMAK ALIM GÜCÜNÜ ARTIRMAK

Bu dönem toplu iş sözleşmesine hazırlanırken temel yaklaşımınız ne oldu?

Bugünün koşulları ve içinde yaşadığımız ortam toplu iş sözleşmesi konusuna yaklaşımımızı belirlemiştir. Ülkemizde yaklaşık altı aydır var olan ve tüm çalışanların hızla yoksullaşmasına yol açan yüksek enflasyon taleplerimizde önemli bir yer tutmuştur. 2020 döneminde pandemi nedeniyle istediğimiz düzeyde bir sözleşmeye imza atamadık ve önceliğimizi işin sürekliliğine ve iş güvencemize verdik. Çünkü o günün koşullarında dünyada hiç kimse gelecekte ne olacağı konusunda hiçbir fikre sahip değildi. 2021 yılının sonunda hazırlıklarına başladığımız toplu sözleşmede önceliğimiz kazanılmış hakları korumak ve satın alma gücümüzü yükselterek yeni haklar kazanmaktı. Üretim işçisi kadar destek hizmetlerindeki arkadaşlarımız için de iyileştirme hazırlıkları yaptık.

ÖNCELİKLE ASGARİ ÜCRETİN BELİRLENMESİNİ BEKLEDİK

Sözleşme taslağını işverene ocak ayında teslim ettiniz. İlk kez bu kadar geç taslak teslim ettiğinizi gördük. Bunun nedeni neydi?

Ülkemizde hayat pahalılığı olağanüstü arttı. TÜİK’in açıkladığı enflasyon oranlarına güven kayboldu. Belki de ilk defa geniş kitlelerin açlıkla karşı karşıya kaldığı bir durum ortaya çıktı. Biz bu koşullarda önce asgari ücretin belirlenmesini bekledik. Sonra da 2021 yılı sonunda, ocak ayının ilk yarısında açıklanan enflasyon oranını görmek istedik. Bilinçli bir şekilde oluşturduğumuz bu yaklaşım, bizim toplu sözleşme sürecini geçmişe göre 15-20 gün geç başlatmamıza yol açtı; ama bizi daha sonra yaşayacağımız önemli hatalardan korudu.

DESTEK İŞÇİLERİYLE İLGİLİ EKSİKLERİ GİDERDİK

Bu toplu sözleşmede destek hizmetleri için önemli kazanımlar elde edildi ve aynı zamanda yeni haklar da talep ettiniz.

Bütün kazanılmış haklarımızı koruyacak bir toplu sözleşme teklifi hazırlayarak işverenin karşısına çıktık. Anaokuluna giden çocuklar için öğrenim parası, kurban erzakı, her yıl giyim fişi verilmesi gibi yeni taleplerde bulunduk. Destek işçileri için de var olan birkaç önemli eksikliği giderecek teklifler yaptık. Destek işçilerinin ikramiyelerinin 120 güne çıkarılması, fazla mesai oranlarının yüzde 100 olarak belirlenmesini istedik ve bunları aldık. Biz taleplerimizi belirlerken işçi arkadaşlarımızla yaptığımız sözle ve yazılı mülakatları dikkate aldık. Demokratik bir ortamda yaptığımız çalışmaların sonuçlarını da kamuoyu ile paylaştık.

KAZANILMIŞ HAKLARI KORUDUK

Toplu sözleşmenin kamuoyuna yansıyan maddeleri oldu ama daha ayrıntılı bir şekilde elde ettiğiniz kazanımları anlatır mısınız?

Biz masaya oturmadan hedeflediğimiz amaçlarımıza ulaştık. İlk 6 aylık dilimde üretim işçileri yüzde 40, destek hizmetleri ise yüzde 65 zam aldı. İkinci 6 ayda enflasyon, üçüncü 6 ay enflasyon artı 600 lira, dördüncü 6 ay ise enflasyon artı 800 lira zam aldık. Sözleşmenin ilk yılı ortalama yüzde 85’lik bir zamla kapanacak.

ASLA TAVİZ VERMEDİK

İşverenler masada hangi haklardan taviz istedi?

Toplu iş sözleşmesinde eşit işe eşit ücret uygulaması dahil tüm kazanılmış haklarımız korundu. İşverenlerin çeşitli gerekçelerle yıllık izinlerde, ikramiyelerde, giriş ücretlerinde, ihbar ve kıdem tazminatlarında, çalışma sürelerinde gündeme getirdikleri, kazanılmış hakları geriletici talepler, uzun tartışmalar sonucunda gündemden kaldırıldı ve toplu iş sözleşmesi tüm kazanılmış haklarımızı koruyacak şekilde imzalandı.

İşveren rekabetine izin vermedik

Toplu sözleşme masasında neler yaşandı? Goodyear’ın ortak masada olmaması zorluk yaşattı mı?

30 yıla yakın bir süredir devam eden ortak görüşme uygulaması, Goodyear’ın 2020 yılında ayrı görüşme yolunu seçmesiyle farklı bir görünüm almıştı. Ancak biz sendika olarak başlangıçtan bu yana hiçbir kuşku duymaksızın işverenlerin işçilik ücretleri üzerinden rekabet etmesini kabul etmeyeceğimizi yüksek sesle ve her ortamda dile getirdik. Geçen dönem toplu sözleşmeler bütün tartışmalara ve Goodyear’ın ayrımcı tutumuna rağmen aynı içerikle bağıtlandı. Bu dönem de benzer anlayışı hiçbir kuşkuya yer bırakmayacak şekilde işverenlere tüm açıklığıyla ifade ettik ve herhangi bir çıkarcı bekleyiş içine girmelerinin doğru olmayacağını anlattık. Zaman zaman tartışmalı geçen oturumlardan sonra arabulucu aşamasına girerken masada anlaşmayı sağlayabildik. Sözleşme işçi arkadaşlarımızın, sendikanın ve işverenin uzlaşmacı tavrı sonucu masada bağıtlandı.

Yeni bir sözleşme pratiği yarattık

Sözleşmenin geçmiş dönemlerde yapılan sözleşmelerden farkı ne?

Biz her toplu iş sözleşmesinde işçilerin gelirlerinde artış sağlayan, kazanılmış haklarını ve iş güvencesini koruması amaçlanır. Biz her sözleşmeyi bu anlayış ile yaparız. Ancak kabul edelim her zaman istediğimiz gibi olmuyor. Bizim bu dönem imzaladığımız sözleşme dönüm noktası oldu. 1990-1991 toplu iş sözleşmesi Türkiye’de bir dönüm noktası olmuştu. 2016-2017 toplu iş sözleşmesi de taşeronlaşmaya son veren bir sözleşme olması açısından büyük öneme sahip. 2022-2023 yılı toplu iş sözleşmelerinin gerek elde edilen haklar, gerekse toplu iş sözleşmesi sürecinin yönetilişi açısından uzun yıllar hafızalarda kalacak bir sözleşme pratiği yarattığını ifade etmek isterim. Hakların korunması, satın alma gücünün yükseltilmesi ve destek işçilerinin koşullarının iyileştirilmesinde büyük önem taşıyor.

Net ücret 14 bin 500

En çok merak edilen konulardan biri yapılan sözleşme ile işçilerin cebine ne kadar para girdiği. Net ücretler ne kadar oldu?

Yeni dönem toplu iş sözleşmemizde, üretim ve destek işçisi üyelerimizin ücretlerinde, sosyal yardımlarında ve primlerinde ciddi kazanımlar elde ettik. Bunun sonucunda toplu iş sözleşmemizin birinci altı ayı itibariyle, üretim işçisi olarak çalışan üyelerimizin ikramiye ve ek ödemeler dahil aylık giydirilmiş ücretleri ortalama brüt 21 bin TL’ye; destek işçisi üyelerimizin giydirilmiş ücretleri ise ortalama 11 bin TL’ye yükseldi. Bunun sonucunda üretim işçisi üyelerimizin ortalama net gelirinin 14 bin 500 TL’ye; destek işçisi üyelerimizin ortalama net gelirinin 7 bin 750 TL’ye ulaştığını söyleyebiliriz.