Arıtma çamurunun yarısı ekonomiye

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nca, 2002’de 145 olan atık su arıtma tesisi sayısı bin 176’ya yükseltilerek belediye nüfusunun yüzde 89’una atık su arıtma hizmet verilir hale geldi. 2021 yılında oluşan arıtma çamurlarının yüzde 46’sı döngüsel ekonomiye kazandırılırken, yüzde 54’ü bertaraf edildi.

793 milyon TL’lik destek

İklim değişikliği ve deniz suyundaki kirliliğe bağlı olarak ortaya çıkan çevresel sorunlarla birlikte atık suların arıtıldığı tesisler daha da önem kazandı. Bakanlık tarafından verilen maddi ve teknik destekler sonucunda son yıllarda atık su arıtma tesisi sayısında önemli artışlar oldu. 2002 yılında 145 atık su arıtma tesisi ile belediye nüfusunun yüzde 35’ine atık su arıtma hizmeti verilirken, 2021 yılı sonundan itibaren bu sayı bin 176’ya, hizmet verilen belediye nüfusu oranı ise yüzde 89’a yükseldi. 2023 yılında bu oranın yüzde 100’e çıkması hedefleniyor.

Atık su arıtma tesis yatırımları kapsamında yerel yönetimlere çevre katkı paylarından destek sağlayan Bakanlık, 2002-2022 yılları arasında bin 118 projeye yaklaşık 250 milyon TL yardım sağladı. Atık su arıtma tesislerinin mevzuata uygun işletilebilmesi amacıyla 2011 yılından itibaren enerji teşviki kapsamında enerji giderlerinin yüzde 50’sini geri ödeyen bakanlık, bu çerçevede 2021 yılında 186,8 milyon TL olmak üzere 2011-2021 yılları arasında toplamda yaklaşık 793 milyon TL ödeme yaptı.

Ayrıca arıtılan atık suların yeniden kullanım oranı 2021 yılı sonu itibarıyla yüzde 3,55 iken bu oranın gelecek yıl yüzde 5’e yükselmesi  hedefleniyor. 2021 yılında Türkiye’de oluşan 2 milyon 340 bin 380 ton arıtma çamurlarının kuru madde bazında yaklaşık 913 bin tonu düzenli depolama tesislerinde depolandı, 70 bin tonu biyometanizasyon tesislerine gönderildi, 70 bin tonu termal tesislerde işlenirken; 585 bin tonu ek yakıt, 234 bin tonu yapı malzemesi, 47 bin tonu alternatif ham madde, 70 bin tonu toprak iyileştirici olarak kullanıldı.

351 ton arıtma çamuru ise diğer yöntemlerle bertaraf edildi. Buna göre 2021 yılında oluşan arıtma çamurlarının yüzde 46’sı döngüsel ekonomiye kazandırıldı, yüzde 54’ü bertaraf edildi.