Antik tarihiyle ünlü İzmit'te büyük keşif! Yüzyıllar sonra kemik ve eşyalarıyla bulundu

Anadolu'da, İstanbul dışında Roma İmparatorluğu'na 46 yıl başkentlik yapan tek şehir olma özelliği taşıyan İzmit (Nikomedya),  Kocaeli Müze Müdürlüğü'nün önemli çalışmalarıyla yeniden ayağa kaldırılıyor. Önemli kültür miraslarının bulunduğu İzmit'te, Anadolu’da ilk defa 'imparatorun koruyucusu' unvanını taşıyan bir lahit keşfedildi. İzmit Su ve Kanalizasyon İdaresi’nin (İSU) bulunduğu alanda, 2017-2019 yılları arasında bir binanın temel inşaatı sırasında arkeolojik maddi kültür kalıntılarına rastlandı. Kocaeli Müze Müdürlüğü başkanlığında yapılan kurtarma kazılarında ise 37 mezar tespit edildi. Mezarlar üzerinde yapılan çalışmalarda, 4'ü yazılı olmak üzere 5 lahit olduğu belirlendi.

Lahdin üzerine bu satırlar kazılı

Marmara Üniversitesi'nden Doç. Dr. Hüseyin Sami Öztürk eşliğinde yapılan bilimsel çalışmalarda, Latince yazılı lahitlerden birinin İmparator Diocletianus’un koruması Tziampo’ya ait olduğu tespit edildi. Nikomedya ve Roma tarihi için önem taşıyan lahdin üzerinde ise "Ben 50 yıl yaşadım. Bu mezara oğlum Severus yahut da eşim dışında başka hiç kimsenin gömülmesine izin vermiyorum. 9 yıl süvari, 11 yıl ordinaryüs ve 10 yıl protector (koruyucu) olarak askerlik yaptım. Şayet birisi bu mezara bir başkasını gömmeye cesaret ederse, Fiscus'a 20, kent kasasına 10 follis ödeyecektir" satırları yer alıyor.

"Dünyada bir ilk"

Lahdin önemli bir miras olduğunun altını çizen Kocaeli Müze Müdürü Serkan Gedük, "Lahit sadece içerdiği yazıtta gelen bilgilerle değil, aynı zamanda in-situ şekilde bulunmuş iki iskelet ve küçük buluntularıyla oldukça büyük bir önem taşımaktadır. Zira şimdiye kadar bilinen Roma imparatorlarının korumalarına ilişkin yazıtlar, herhangi bir başka maddi kalıntı içermeden günümüze gelmişlerdir. İlk defa bir imparator korumasına ait yazıt; lahit içinde iki iskelet ve mezar hediyeleriyle birlikte bir bütün olarak günümüze ulaşmıştır. Bu anlamda Tziampo Lahdi, bu alanda dünyada bir ilktir. Bu lahdin ve lahit etrafındaki nekropol alanının günümüze sağlam bir şekilde ulaşması bizler için büyük bir şans" dedi.

"Tziampo, belgelenebilen tek imparator koruyucusudur"

İmparator Diocletianus’un 'Yaveri' olarak da adlandırılan Tziampo'nun Romanya kökenli olduğunu kaydeden Gedük, "Tziampo, askeri kariyerine süvari olarak başlayıp 9 yıl bu görevi sürdürdükten sonra, 'ordinaryüs' yani 'yüzbaşı' rütbesine yükselmiş. 11 yıllık yüzbaşı kariyerinden sonra, Tziampo'nun 'protector' yani 'koruyucu' unvanı aldığını görmekteyiz. Protector, Geç Roma ordusunun elit sınıf askerine verilen oldukça önemli bir unvan. Bu görev, İmparator Gallienus ile oluşturulmuş olup tam adı imparatorun koruyucusudur. Şimdiye kadar bilinen ve bu görevi üstlenen asker sayısı 7 tanedir. Bunlar günümüz İtalya’sından, Hırvatistan’dan, Sırbistan’dan, Cezayir’den ve Arabistan’dan bulunmaktadır. Tziampo ile birlikte bu sayı 8'e ulaşmış ve ilk kez Anadolu’da imparatorun koruyucusu unvanı taşıyan bir asker belgelenmiştir. Üstelik Tziampo sadece yazıt ile değil, iskeleti ve mezar hediye eşyalarıyla birlikte belgelenebilen şimdilik tek imparator koruyucusudur" ifadelerini kullandı.

Turizme kazandırılacak

Nekropol alanının konumuna da değinen Kocaeli Müze Müdürü Serkan Gedük, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Nekropol alanı, İzmit Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü’nün bulunduğu alanda yer almaktadır. Kültür ve Turizm Bakanlığımız, Kültür ve Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğümüzün onayları, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin de desteğiyle alanda üst örtü projesi hazırlandı ve onaylandı. İlerleyen süreçte alanın, ülkenin turizmine kazandırılması hedefleniyor" şeklinde konuştu.